Borstvoeding KOLVEN: zo pak je het aan
Ook als je borstvoeding geeft, kun je je partner of de oppas de fles laten geven. Handig als jij even op pad bent of na je zwangerschapsverlof weer aan het werk gaat. Maar ook als je baby zelf niet goed aan de borst kan drinken, bijvoorbeeld omdat het prematuur is of de borst niet goed pakt, kan borstvoeding kolven een uitkomst zijn.
Voorraad afgekolfde melk opbouwen
De voeding die je baby via het flesje krijgt, heb jij op een eerder moment gekolfd. Het is mooi als het je lukt een voorraadje in de vriezer aan te leggen. Dit gaat het makkelijkste als je in de ochtend, nadat je baby bij jou gedronken heeft, meteen nog even kolft. Vaak heb je na de nacht namelijk de meeste melk in je borsten, dus de kans is dan het grootst dat er nog wat over is als je baby gedronken heeft. Waarschijnlijk lukt het je niet om er nog een volledige voeding uit te halen. Geen probleem! Vries de melk in kleine porties in. Na het ontdooien kun je meerdere porties van verschillende kolfsessies samenvoegen tot 1 flesje.
Mocht je je baby in de toekomst borstvoeding uit de fles willen geven, vergeet dan ook niet af en toe een klein beetje afgekolfde melk uit een flesje te geven, al zijn het maar een paar slokjes. Zo kan je kind oefenen om te drinken uit een fles. Tussen de 4 en 6 weken is een goed moment om te beginnen met het oefenen.
Handmatig of elektrisch kolven
Je kunt met je handen kolven, met een handkolf en met een elektrisch kolfapparaat. De keuze is persoonlijk, en hangt vaak ook af van de frequentie van kolven. Ga jij na je verlof weer 3-4 volle dagen per week aan het werk? Dan kolf je op je werk wel 2-3 keer per dag. Een elektrische kolf is dan vaak prettiger. Maar als je minder vaak gaat kolven of het geluid van de elektrische kolf vervelend vindt, voldoet een handkolf prima en kun je zelfs zonder kolfapparaat of met de hand kolven. Goed om te weten: kolven moet je leren. Het kan even duren voor er melk uit je borsten komt als je kolft. Maar je geduld wordt vast beloond!
Zo kolf je met de hand
- Verwarm je borsten voor het kolven met een warm washandje of door een douche te nemen. Als je je handen gewassen hebt en een schoon flesje/bekertje bij de hand hebt om de melk in op te vangen, kun je beginnen met kolven.
- Kijk eventueel naar een foto of filmpje van je baby op je telefoon. Dat helpt om het toeschietreflex te stimuleren.
- Ondersteun je borst met de ene hand en masseer met je andere hand je borst van de bovenkant tot aan je tepel. Doe dit ook vanaf de zijkanten en de onderkant.
- Geef met je duim en wijsvinger zachtjes wat druk op je tepelhof.
- Knijp zachtjes in je tepel en druk je tepelhof licht naar achteren om de melk vrij te laten komen. Pas wel op, want de melk kan in verschillende richtingen spuiten.
Kolven met een kolfapparaat
Je kunt kolven met een kolfapparaat dat je met de hand bedient of je kunt kolven met een elektrische kolf. Bij deze kolven kun je zelf de zuigkracht en het ritme bepalen. Probeer uit wat voor jou prettig werkt. Misschien schiet je melk het beste toe als het ritme in het begin hoog ligt en kolf je liever rustiger als de melk eenmaal toestroomt. Als je merkt dat het kolven niet meer prettig aanvoelt, zet je de zuigkracht iets zachter. Het is namelijk niet de bedoeling dat je pijn hebt tijdens het kolven; het kolven moet comfortabel zijn.
Borstvoeding bewaren
Afgekolfde melk kun je meteen aan je baby geven maar ook even bewaren. Zo ga je te werk:
- Zet de afgekolfde melk meteen (op je werk) achterin in de koelkast. Daar schommelt de temperatuur minder dan in de deur van de koelkast.
- Neem de melk (als je niet thuis kolfde) in een koeltas met koelelementen mee naar huis en zet thuis meteen in de koelkast.
- Of vries de melk binnen 24 uur na kolven in.
- Noteer op elk zakje of flesje de datum en hoeveel melk het ongeveer is.
- Bewaar de melk in kleine porties (van bijvoorbeeld 50 tot 120 ml) zodat je niet teveel melk per keer hoeft te verwarmen.
Dit is de houdbaarheid van borstvoeding:
- in de koelkast: 72 uur.
- in het vriesvak van de koelkast: 2 tot 3 weken.
- in de diepvries (-18 graden Celsius): 6 maanden.
Borstvoeding opwarmen
Je kunt moedermelk op drie manieren opwarmen: in een flessenwarmer, in de magnetron of ‘au bain marie’ (in een pannetje met warm water). Verwarm de melk tot ongeveer 37 graden Celsius. Dit is een goede drinktemperatuur. Bovendien behoud je zo de belangrijke voedingsstoffen.
Een paar tips bij het opwarmen van borstvoeding:
- Hoe lang je een fles opwarmt in de magnetron, hangt af van de hoeveelheid melk en het vermogen van de magnetron. Verwarm een fles met 100 milliliter ongeveer 30 seconden bij een vermogen van 600 Watt.
- Controleer altijd de temperatuur van de melk door een druppeltje op de binnenkant van je pols te doen.
- Ontdooi moedermelk altijd geleidelijk. Dit gaat het beste in de koelkast of onder stromend water dat geleidelijk warmer wordt. Door geleidelijk ontdooien gaan er geen belangrijke stoffen verloren.
- Gebruik ontdooide moedermelk binnen 24 uur. Vries het nooit opnieuw in.
Kolven op het werk
Ook als je zwangerschapsverlof voorbij is en je weer aan het werk gaat, kun je kolven. Het is zelfs aan te raden als je borstvoeding geeft omdat je zo voorkomt dat je borsten te vol raken én je vult gelijk je voorraad weer aan. Wat jij de ene dag kolft, krijgt je baby een andere dag thuis uit een flesje. Daarnaast heb je het recht om onder werktijd te kolven of je baby te voeden. Werk je vlakbij je huis, de oppas of de kinderopvang, dan kun je misschien even op en neer rijden om je baby de borst te geven. Of misschien kan de oppas of je partner met de baby langs komen? Als je verder weg werkt, kan je kind afgekolfde melk uit een fles drinken en kolf jij onder werktijd. Dat mag tot je baby 9 maanden is. Je mag hiervoor tot maximaal een kwart van je werktijd extra pauze nemen en de tijd krijg je doorbetaald. Daarnaast heb je recht op een schone, afsluitbare ruimte zodat jij ongestoord kunt kolven of voeden. Lees hier 10 tips voor kolven op je werk.
Kolven afbouwen
Net zoals er een moment kan komen dat je borstvoeding wilt afbouwen, kan er een moment komen voor het afbouwen van kolven. Als je borstvoeding af wilt bouwen, kun je het afbouwen van het kolven gewoon meenemen in het afbouwschema voor het geven van borstvoeding. Vervang je de borstvoeding van de middag bijvoorbeeld door een flesje? Dan laat je op werkdagen op dat moment het kolven achterwege. Wacht met het vervangen van een andere voeding tot je geen last meer hebt van stuwing en je borsten weer soepel aanvoelen. Dit kan een paar dagen, maar ook een week duren. Kijk wat voor jou goed voelt.
Maar er zijn nog meer mogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld ook afbouwen door steeds kleinere hoeveelheden te kolven of door steeds minder lang te kolven. Je gaat dan door met het kolven van alle voedingen, maar je stopt steeds iets eerder. Kolfde je voorheen bijvoorbeeld 150 ml of 20 minuten per keer, dan stap je over naar 120 ml of 17 minuten. Voor deze stap neem je een paar dagen de tijd. Merk je dat je ernstige stuwing of harde rode plekken krijgt? Kolf dan goed leeg en pak het afbouwen wat rustiger aan. Als de stap na een paar dagen goed voelt en je borsten zacht en soepel blijven, kun je weer wat milliliters of tijd van het kolven afhalen.